دستگاه‌های بلوک زنی همان‌گونه که از نام‌شان پیداست، برای ساخت انواع بلوک سیمانی استفاده می‌شوند. این دستگاه‌ها در انواع مختلفی تولید و عرضه می‌شوند که قابلیت‌ها و کاربردهای متفاوتی هم دارند. روند کار انواع دستگاه بلوک زنی تقریبا به یک شکل است، اما ظرفیت تولید و میزان دخالت انسان در روند کارها، جزو مهم‌ترین فرق‌های میان انواع دستگاه بلوک زنی محسوب می‌شود.
طی چند سال اخیر شغل بلوک زنی طرفداران بسیاری پیدا کرده، چراکه صنعت ساخت و ساز روز به روز در حال گسترش و پیشرفت است. افراد زیادی با احداث کارگاه‌ها و کارخانه‌های بزرگ و کوچک بلوک زنی، مشغول به‌کار شده‌اند. اگر شما نیز قصد احداث کارگاه‌های بلوک زنی را دارید یا به هر نحوی با این دستگاه‌ها سروکار دارید، با ما همراه باشید، چرا که قصد داریم در مورد انواع دستگاه بلوک زنی و قابلیت‌های هر کدام، صحبت کنیم. لازم به ذکر است بلوک سبک که یکی از مهم ترین مصالح ساختمانی است که در صنعت ساخت و ساز است با استفاده از همین دستگاه های بلوک زنی ساخته می شود.
بلوک سبک عضوی باربر نیست اما وزن آن در چگونگی عملکرد اعضای باربر تاثیر گذار می‌باشد. بلوک در انواع مختلف تولید می‌شود که نوع سیمانی آن در ایران رایج تر و محبوب تر است. البته در حین این که بلوک های سبک کاربرد فراوانی دارند اما شاخص های انتخاب بلوک سبک بتنی مناسب برای یک پروژه ساختمانی مبحثی جداست که باید به آن توجه ویژه ای داشته باشید.
روش تولید مکانیزه بلوک سبک و سرعت بالا در ساخت آن، سبب پیشرفت سریع پروژه های عمرانی می‌شود. این عامل به صورت غیر مستقیم در کاهش هزینه ساخت پروژه و مدیریت و زمان بندی بهتر آن نیز تاثیر به سزایی دارند. این دستگاه ها توانایی ساخت بلوک با وزن ها و ابعاد مختلف، با توجه به قالب ها، را دارد؛ اما تمرکز ما بیشتر بر روی بلوک های سبک می باشد. زیرا همان طور که می دانید، از بلوک های سبک استفاده های زیادی می شود اما نه در تمامی ساختمان‌ها! شما می دانید بلوک های سبک برای کدام ساختمان ها مناسب است؟
دستگاه بلوک زنی چیست؟
به فرآیند ساخت بلوک سیمانی، بلوک زنی اطلاق می‌شود. با کمک دستگاه‌های بلوک زنی قادر خواهید بود تا انواع بلوک دیواری و سقفی را تولید کنید. این دستگاه‌ها از سه بخش اصلی قالب، بدنه و سمباده تشکیل می‌شوند و به طور کلی شامل اجزای هستند:
- شاسی دستگاه
- قابل و سمباده
- ویبره دستگاه
- موتور ویبره
- گیربکس حرکت و موتور
- پمپ و موتور
انواع دستگاه بلوک زنی
به طور کلی روش های ساخت بلوک سبک سیمانی و دیگر بلوک ها، از دستگاه های بلوک زنی استفاده خواهد شد. دستگاه‌های بلوک زنی از دیدگاه نحوه‌ی کارکرد به دو نوع ثابت و متحرک (تخم گذار) و از نظر میزان نیاز به دخالت انسان نیز به سه نوع کلی دستی، نیمه اتوماتیک و تمام اتوماتیک تقسیم می‌شوند. مدل‌های ثابت در حالت اتوماتیک و نیمه اتوماتیک و نوع تخم گذار نیز در حالت دستی، اتوماتیک و نیمه اتوماتیک تولید و عرضه می‌شوند.
دستگاه بلوک زنی دستی تخم گذار
این دستگاه‌ها قدیمی‌ترین نوع دستگاه‌های بلوک زنی محسوب می‌شوند. علت نام‌گذاری آنها این است که پس از تولید یک ردیف بلوک، آن در پایین گذاشته و سپس دستگاه به سمت جلو حرکت کرده و ردیف بعدی بلوک‌های سیمانی را تولید می‌کند. این نوع دستگاه‌ها بلوک‌های سیمانی دیواری و سقفی را می‌توانند تولید کنند و قابلیت تولید کفپوش‌های سقفی و جداول را ندارند.
دستگاه‌های بلوک زنی دستی شامل یک موتور الکتریکی و ویبره برای فشرده سازی ملات هستند و در برخی از مدل‌ها حرکت رو به جلو و عقب دستگاه بلوک زنی، می‌تواند توسط موتور الکتریکی و گیربکس انجام شود. در این نوع دستگاه‌ها کارهایی نظیر پر کردن و حرکت قالب بایستی توسط اپراتور صورت گیرد. دستگاه‌های بلوک زنی دستی از قالب تک حفره تا شش قالبه ساخته می‌شوند که البته مدل چهار قالبه به خاطر وزن و تعداد مناسب، راندمان بالاتری دارد و رایج‌تر است. بلوک‌های سیمانی که از طریق دستگاه بلوک زنی متحرک دستی تولید می‌شوند، معمولاً ابعاد مشخصی دارند که برخی از این ابعاد رایج، عبارتند از:
- بلوک سیمانی 40×20×10
- بلوک سیمانی 50×20×15
- بلوک سیمانی 40×20× 20
- بلوک سیمانی 40×20×7
البته امکان تغییر اندازه‌ها وجود دارد و این ابعاد با توجه به نیاز و درخواست مشتری قابل تغییر است. به‌طور کلی این دستگاه‌ها با هزینه‌ی کم و راه‌اندازی آسان و بدون نیاز به برق سه فاز، گزینه‌ی مناسبی برای شروع کار تولید بلوک سیمانی محسوب می‌شوند؛ البته داشتن دستگاه‌های تخم‌گذار دستی برای کارخانه‌های مجهز به دستگاه‌های بلوک زنی اتوماتیک نیز جهت استفاده در مواقعی که دستگاه‌های اصلی در حال تعمیر هستند، توصیه می‌شود.
دستگاه بلوک زنی نیمه اتوماتیک
مکانیزم و طرز کار این دستگاه‌های بلوک زنی تا حد زیادی شبیه به دستگاه دستی است. تنها تفاوت‌شان این است که بلوک‌هایی که از طریق دستگاه بلوک زن نیمه اتوماتیک ساخته می‌شوند ابعاد بسیار دقیق‌تر و ظاهر مرتب‌تری دارند. همچنین در این دستگاه‌های بلوک زنی نیمه اتوماتیک، عملیات ویبره برقی بوده و پرس نیز هیدرولیکی انجام می‌گیرد.
دستگاه‌های بلوک زنی نیمه اتوماتیک اعم از ثابت و تخم گذار، در قیاس با نوع دستی، ظرفیت تولید بالاتری دارند و همان‌طور که اشاره کردیم، بلوک‌های سیمانی تولید شده در این دستگاه‌ها لبه‌های مرتب‌تر و صاف‌تری دارند و به این ترتیب برای چینش نیز مناسب‌تر هستند. از نظر قیمت نیز دستگاه‌های بلوک زنی نیمه اتوماتیک همان‌طور که مورد انتظار است، از نوع دستی گران‌تر هستند.
قالب‌های این نوع دستگاه‌ها نیز همانند نوع دستی در ابعاد مختلف وجود دارند؛ اما تفاوت دیگر این دستگاه‌ها در تعداد بیشتر قالب‌های دستگاه است؛ به‌طوری‌که دستگاه‌های بلوک زنی نیمه اتوماتیک 6،8،10 و 11 قالب نیز داریم.
دستگاه بلوک زنی تمام اتوماتیک
دستگاه بلوک زن تمام اتوماتیک هم به‌صورت ثابت و هم تخم‌گذار وجود دارد. قیمت دستگاه بلوک زن تمام اتوماتیک تخم گذار به نسبت دستگاه اتوماتیک ثابت پایین‌تر است اما در مقایسه با دستگاه‌های نیمه اتوماتیک قیمت بالاتری دارند. ظرفیت تولید دستگاه بلوک زنی تمام اتوماتیک ثابت به این خاطر که به حرکت دستگاه نیازی نیست، بالاتر از ظرفیت دستگاه تخم‌گذار است؛ همچنین این دستگاه‌ها چند کاره بوده و علاوه بر بلوک سیمانی دیوار، توانایی تولید کفپوش سیمانی، جدول و محصولات دیگر سیمانی را نیز دارند.
فرق عمده‌ی در دستگاه‌های بلوک زنی اتوماتیک و نیمه اتوماتیک در این است که در دستگاه‌های نیمه اتوماتیک، سیلوی ذخیره ملات و سیستم ملات کش حذف شده و عمل شارژ ملات در قالب، باید به صورت دستی و توسط اپراتور صورت گیرد.
فرآیند ساخت بلوک در این مدل دستگاه‌ها به صورت کاملا اتوماتیک انجام می‌شود و اپراتور دخالتی در طی مراحل ساخت ندارد. در نوع تخم گذار دستگاه‌های اتوماتیک، دستگاه با کمک چرخ‌ها و فرمان هیدرولیک حرکت می‌کند و بلوک‌های ساخته شده از قالب خارج شده و روی زمین قرار داده می‌شوند. اما در نوع ثابت، پس از تولید بلوک، بر روی پالت‌های چوبی یا فلزی مخصوص قرار می‌گیرند و به وسیله‌ی نوار نقاله به آسانسوری که در انتهای دستگاه قرار دارد انتقال می‌یابند و پس از تکمیل آسانسور، از طریق لیفتراک به سالن خشک کن منتقل می‌شوند. دستگاه‌های بلوک زنی تمام اتوماتیک بیشترین میزان سرمایه گذاری را نیازمند هستند، اما در عوض بالاترین تکنولوژی و بیشترین تیراژ تولید را فراهم می‌کنند.
اجزای دستگاه های بلوک زنی:
دستگاه های بلوک زنی انواع مختلفی دارد که بعضی از آنها با دخالت نیروی انسانی کار می کنند و بعضی دیگر به صورت کاملا اتوماتیک، قابلیت تولید بلوک سبک را دارند. با این حال، به صورت کلی اجزای مشترکی در ساخت آن ها بکار رفته است که شامل موارد زیر است:
- ویبره دستگاه
- شاسی دستگاه
- موتور ویبره
- سمباده
- پمپ و موتور
- گیربکس حرکت و موتور
نحوه کار دستگاه های بلوک زنی به چه صورت است؟
شیوه کار به این شکل است که در ابتدا مصالح و مواد مورد نیاز برای تولید بلوک سبک از جمله سیمان، ماسه، شن و … که با آب ترکیب شده اند را درون سینی تعبیه شده در دستگاه می‌ریزند. بعد از مدتی که مواد به خوبی با یکدیگر ترکیب شدند به وسیله ابزاری به نام شنکش، مواد را درون قالب می ریزند تا جایی که فضاهای خالی موجود تماما پر شود.
سپس به وسیله ویبراتور تعبیه شده بر روی دستگاه، این مواد به لرزه در می آیند تا هیچ روزنه و محفظه خالی بین آن ها باقی نماند. در مرحله بعدی، بخش سمبه دستگاه پایین آورده می شود تا مواد به خوبی متراکم شوند. در این مرحله قالب های آماده شده جای خود را به قالب های دیگر می دهند و به مکانی جهت خشک شدن منتقل می شوند.
مزایای استفاده از دستگاه در سیستم بلوک زنی
- بلوک های تولید شده توسط دستگاه های بلوک زنی قادر هستند تا فشار بالایی را تحمل کنند.
- روند تولید بلوک سرعت پیدا می کند به همین دلیل باعث سرعت بخشیدن به روند ساخت و ساز ساختمان نیز خواهد شد.
- استفاده از دستگاه، کیفیت کار را بالا می برد و بلوک هایی با ابعاد و اندازه دقیقا با ظاهری متناسب و یکدست تولید می کند.
چگونگی نگهداری از دستگاه های بلوک زنی
- دستگاه‌ها را بر روی سطح صاف و هموار قرار دهید.
- به قسمت سمبه دستگاه فشار زیادی را وارد نکنید
- توجه داشته باشید تا بعد از اتمام کار و تولید، قالب‌ها را تمیز کنید
- فراموش نکنید که ریل و سمبه دستگاه را روغن کاری کنید
- در زمان خالی بودن دستگاه، ویبره آن را روشن نکنید.
کدام نوع دستگاه بلوک زنی را تهیه کنیم؟
با در نظر گرفتن این موضوعات که میزان سرمایه و متراژ فضای تولیدی کارگاه مدنظر چقدر هست و همچنین در نظر گرفتن این که مشتریانمان آیا به‌غیر از بلوک سیمانی موارد دیگری نیز نیازد دارند، باید دستگاه مناسب خود را خریداری کنید و خط تولید را راه‌اندازی کنید. اگه تجربه‌ی کافی در این زمینه ندارید و بودجه‌تان هم محدود است با دستگاه دستی شروع کنید، اما در صورت داشتن بودجه کافی و داشتن بازه‌ی مشتریان، جهت تولید تیراژ بیشتر، دستگاه‌های اتوماتیک را خریداری کنید.