از پرکاربردترین و بهترین سقف‌ها در کشورمان ایران، سقف‌های تیرچه بلوک محسوب می‌شوند. سقف تیرچه بلوک در اکثر ساختمان‌ها اجرا شده و دلیل آن این است که این سقف در برابر دما و صدا کاملاً عایق بوده و نصب آن برای پیمانکار راحت و آسان می باشد.
حمل و نقل سقف تیرچه بلوک کار بسیار راحتی بوده و به همین خاطر پراستفاده و محبوب شده است. برای تولید این سقف از بلوک سیمانی یا سفالی و تیرچه استفاده می شود. در این مطلب ویژگی‌های سقف تیرچه بلوک و میزان تحمل بار توسط آن به طور کامل بررسی می شود.
سقف تیرچه بلوک چیست؟
هزینه هر متر مربع سقف تیرچه بلوک در مراکز گوناگون ممکن است متغیر و متفاوت باشد چرا که هر تولیدکننده ای ممکن است هزینه خریدی را برای سقف تولیدی خود مشخص کند.
سقف تیرچه بلوک یکی از پرکاربرد ترین و رایج ترین سقف های مورد استفاده در اکثر ساختمان ها است که از قدیم مورد استفاده قرار می گرفتند. در واقع در این نوع سقف، تیرچه نقش اصلی را بر عهده داشته و از بلوک سبک یا بلوک پرلیت جهت پر کردن فاصله بین تیرچه ها در این سقف استفاده می شود. فاصله بین تیرچه ها در سقف پرکاربرد تیرچه بلوک، نباید بیشتر از ۷۰ سانتی متر باشد.
در گذشته برای اجرای سقف تیرچه بلوک، از بلوک های سیمانی که بسیار سنگین بودند برای اجرای سقف استفاده می شد. اما امروزه براساس نکات اجرایی از بلوک سبک وزن برای اینکار استفاده شده تا سقف ایمن تری برای ساختمان ساخته شود. در ایران معمولا فاصله میان تیرچه ها را در این سقف حدود 50 سانتی متر در نظر گرفته و اجرا می کنند.
انواع سقف تیرچه بلوک
یکی از مدل‌های اجرای سقف تیرچه بلوک که از لحاظ کیفی در سطح بالایی است، بلوک های سفالی بوده که به خاطر تولید نشدن و هزینه زیاد از آنها در ساخت و ساز کمتر استفاده می‌شود. در قدیم برای ساخت این سقف از قالب‌های موقتی در جنس فلزی، چوبی یا پلاستیک استفاده می‌شد. امروزه برای اجرای سقف تیرچه بلوک میزان تحمل وزن بار آن، سبک بودن بلوک ها و ضخامت سقف را در نظر می گیرند.
بعدها افراد از بلوک‌های یونولیت برای اجرای سقف تیرچه بلوک استفاده کردند، اما این بلوک‌ها به دلیل قابل اشتعال بودن و ایجاد دود بسیار غلیظ دیگر در اجرای سقف مورد استفاده قرار نمی گیرند.
انواع بلوک مورد استفاده در سقف تیرچه بلوک
بلوک جز غیر سازه‌ای در سقف محسوب می شود که تحمل بار توسط آن انجام نمی شود. برای محاسبات ایستایی در سقف تیرچه بلوک، میزان مقاومت بلوک ها را درنظر نمی گیرند. به طور کلی از تمامی بلوک ها در جنس های متعدد به عنوان پرکننده و قالب دائمی برای سقف تیرچه بلوک استفاده می شود. برای اجرای راحت سقف تیرچه بلوک، کف تمامی بلوک‌ها به طور کامل صیقل داده شده و صاف می شود.
بلوک‌های درنظر گرفته برای اجرای سقف باید در برابر ضربه‌‌ها و فشار های حاصل از حمل و نقل کاملا مقاوم باشند و بتوانند ضربه ها و نیروهای مختلف وارده به سقف را تحمل کنند. از موادی شامل یونولیت، بتن و سفال ساخت بلوک های متنوع انجام می شود.
بلوک سقف سیمانی چیست؟
ترکیبات سازنده بلوک سقفی شامل آب، ماسه و سیمان پرتلند می باشد. درصد های معینی از این مواد باهم مخلوط می‌شوند و در مواردی از افزودنی‌های مخصوص نیز برای تولید بلوک سیمانی استفاده می شود. بلوک سیمانی در انواع متعدد با درصد ترکیبات مختلف تولید و مورد استفاده قرار گرفته است. به شکل‌های توپر یا توخالی از بلوک سیمانی در اجرای دیوارها و سقف ها استفاده می شود.
بلوک سیمانی بسیار مستحکم و مقاوم بوده ولی به خاطر دوام کم در مقابل آب و رطوبت و سنگین بودن، میزان بار مرده سقف تیرچه بلوک ساختمان را افزایش داده و جهت قالب بندی سقف از آن بسیار کم استفاده می شود.
بلوک سقفی سفالی چیست؟
بلوک سقفی سفالی یا بلوک سبک وزن در ابعاد گوناگون ساخته شده و در سقف تیرچه بلوک استفاده می‌شود. معمولا بلوک‌های سفالی دارای سطوح شیاردار بوده تا با بتن پوششی در سقف بیشترین پیوستگی لازم را جهت استحکام و تحمل بار بیشتر داشته باشند.
بلوک سفالی باکیفیت و استاندارد، صدای زنگ‌داری داشته و این صدا، نشان می دهد بلوک تاب زیادی داشته و کاملا تو پر است. بلوک های سفالی که دارای ترک، شکستکی، آسیب بوده یا به قدر کافی نپخته اند، صدای خفه ای به همراه دارند. علاوه بر آن بلوک سفالی مناسب و باکیفیت در مقابل گرما و حرارت بسیار زیاد آتش نگرفته و بسیار مقاوم و عایق حرارت است.
بلوک یونولیت یا بلوک پلی استایرن چیست؟
ماده سازنده اصلی در تولید بلوک یونولیتی، در واقع پلی استایرن انبساطی می باشد و در اکثر سقف های تیرچه بلوک به جای استفاده از بلوک سیمانی یا سفالی، بلوک جدید و مدرن یونولیت را انتخاب کرده و استفاده می کنند.
کاربرد فراوان بلوک سقفی یونولیت در سقف تیرچه بلوک، سبب شده است افراد زیادی سقف موردنظر را به سقف تیرچه یونولیت بشناسند. پلی استایرن (EPS) یک پلیمر سفید رنگ می باشد که به عنوان عامل فوم کننده در ترکیبات بلوک ها استفاده می شود که در ایران به یونولیت شهرت دارد.
انواع متعددی از بلوک های سقفی در متریال های مختلف برای سقف تیرچه بلوک ساخته می‌شوند. بلوک‌های یونولیتی به دلیل سبک بودن و وزن بسیار پایین در اکثر سقف های تیرچه بلوک مورد استفاده قرار می گیرند و میزان تحمل بار آن را نسبت به نوع بلوک سفالی و سیمانی، بیشتر خواهد کرد.
نحوه اجرای سقف تیرچه بلوک
• قالب بندی، اولین مرحله اجرای سقف تیرچه بلوک
در قدم اول باید قالب‌بندی تیرها در سقف انجام شود. در مرحله اول به وسیله سیم نجاری تمام لوله‌های داربست به آرماتورهای موجود بر روی ستون بسته شده تا تخته‌های چند دایی بر روی آنها قرار بگیرد و محکم شود. برای اینکه لوله‌ها روی ستون‌ها محکم‌تر بمانند باید از جک‌های سقفی مناسب جهت استحکام بیشتر استفاده شود.
با استفاده از چکش و میخ در قسمت‌های مختلف تخته‌های چند دایی سوراخ‌های متعددی ایجاد شده تا با کمک سیم نجاری به پایه‌های موقت و لوله‌های داربست جهت اجرای راحت سقف متصل شوند.
• آرماتوربندی برای اجرای سقف تیرچه بلوک
در این مرحله آرماتورهای عرضی و طولی ابتدا در ابعاد مناسب خم شده و برش می خورند و با سیم مخصوص بر روی لوله‌ها محکم می‌شوند.
• نصب بلوک ها و تیرچه ها
بعد از آرماتوربندی، باید تیرچه ها در فاصله 50 الی 70 سانتی متری از همدیگر نصب شوند، سپس با بلوک های مناسب فاصله میان آنها به طور کامل پر شده و با بتن ریزی سقف را محکم خواهند کرد.