تیرچه درجا یکی از شیوه های اجرای سقف به حساب می آید که از تلفیق بعضی متریال و مصالح چون تیرچه بتنی، فلز کرومیت و دال بتنی ایجاد شده است. این گونه سقف ها در حال حاضر به یکی از محبوب ترین و رایج ترین روش های اجرای سقف تبدیل شده اند. به علت امتیازات بسیار و متعددی که دارند انتخاب اول اکثر سازندگان به حساب می آیند. تیرچه درجا افزون بر بکارگیری در ساختمان های بتنی، در ساختار های فلزی هم کارایی بسیاری دارند. بدین مفهوم که امکان اجرا برای هر گونه اسکلت ساختمانی را دارند.
عمده ترین نقش این تیرچه تحمل بارهای ایجاد شده بر روی کف سازه می باشد. حتی این گونه سقف به منزله یک سقف و کف مطمئن جهت طبقات یک سازه به شمار می آید. با ما تا پایان این مبحث همراه باشید تا با کاربرد ها، اجزاء و مزایا و معایب آن آشنا شوید.
اجزای تشکیل دهنده سقف تیرچه درجا
اجزای تشکیل دهنده سقف تیرچه درجا شامل موارد زیر می باشند:
- میلگرد های خمشی و برشی
- قالب
- میلگرد افت و حرارت
- میلگرد منفی
- بتن درجا دال
از این اجزاء تشکیل دهنده که در سایر سقف های ساختمانی هم وجود دارند قالب یکی از عمده ترین وجه تمایز می باشد.
قالب یکی از اصلی ترین اجزای تشکیل دهنده سقف تیرچه درجا می باشد. زمانی که قالب را بکار می برید و آنها را در کنار هم قرار می دهید این عمل باعث ایجاد تیرچه های عمود بر هم مرتب و با عرض و عمق یکپارچه می شود. قالب های تیرچه درجا موجود، شامل خصوصیات هندسی متمایزی می باشند. این تمایز منتهی به تفاوت در فاصله ها و مشخصه های تیرچه ها و ظاهر حفره های زیرین می شود که در پایان باعث تمایز در کارکرد معماری و سازه ای می گردد.
تحمل بار سقف تیرچه درجا
میزان تحمل بار سقف تیرچه درجا مطابق دو عامل اساسی چون بار زنده و بار مرده سقف مشخص می شود. در حقیقت بایستی بدانید که همه اجزاء ساختمان، وزن جداگانه ای دارند و سازه ها در کل بایستی بتوانند همه این وزن را تحمل کنند. وزن و نیرویی که این اجزاء به ساختمان ایجاد می کنند در دو گروه مهم قرار می گیرند.
اجرای سقف تیرچه درجا
جهت اجرای تیرچه درجا همان گونه که مشخص است به جای بکارگیری از فوم، سفال، یونولیت، بلوک سیمانی، تیرچه آماده و بلوک پرلیت بدین شکل عمل می کنند که قالب های پلاستیکی را کنار هم قرار داده و میلگرد میان قالب ها و تیرچه را بر روی سقف می بافند. پس از آن یک میلگرد کانال حرارت را مسدود و به شیوه یکپارچه بتن ریزی می کنند. در این وضعیت دیگر تیرچه پیش ساخته و بلوک سیمانی و سفالی یا یونولیتی بکار نمی برند.
از نظر اقتصادی این عمل کاملا به صرفه خواهد بود. بدین شکل که هزینه تیرچه آماده را نخواهید داشت و کلیه هزینه حاصل از تولید تیرچه به کار و پروژه اصلی باز می گردد. در این صورت جهت تامین قالب های سقفی سفالی، سیمانی و… هزینه ای اضافی هدر نمی رود. در مقابل یک هزینه اولیه جهت قالب های سقف درجا صرف می شود که می توان این قالب ها را تا ۱۰۰ بار بکار برد. همچنین هزینه هر متر مربع قالب به یک رقم خیلی اندک کاهش پیدا می کند.
کاربرد تیرچه درجا در انواع ساختمان
در این مبحث به کاربرد تیرچه درجا در انواع ساختمان می پردازیم:
- استفاده از این سقف در ساختمان آجری
در این نوع ساختمان ها به منظور اینکه بتوانند این سقف را قرار دهند نخست شناژی روی دیوار اجرا می کنند که بلندی آن ۳۵ الی ۴۰ سانتی متر می باشد. همچنین از تعدادی میلگرد هم استفاده می کنند.
- بکارگیری این سقف در ساختمان بتنی
در این مدل ساختمان امکان دارد ارتفاع سقف کمتر از ارتفاع پلی که به آن متصل شده، باشد. در این صورت این میزان اختلاف ارتفاع را معمولا با پر نمودن بتن با زاویه ۴۵ درجه حذف می کنند و سپس از بتن سبک بهره می برند.
مزایای سقف تیرچه درجا
یکی از مزایای اصلی سقف تیرچه درجا احتمالا همان نیازی است که باعث ایجاد این نوع سقف شد. تا پیش از این نوع سقف، برای ساختمان هایی که شامل دهانه های طویل بودند بایستی ستون در محوطه استفاده می شد. زیرا طول تیرچه ها کم بود ولی به وسیله این نوع سقف کاربردی می توان بدون احتیاج به ستون، دهانه های طویل تری را پوشش دهی نمود. بعضی دیگر از مزایای این سقف شامل موارد زیر می باشد:
- کاهش بار مرده
- کم کردن هزینه ها
- استفاده کمتر از بتن مصرفی
- استفاده کمتر از میلگرد مصرفی از مزایای سقف تیرچه درجا می باشد.
- بالا بردن بهره وری و سرعت اجرا
- نمودی جذاب و زیبا از دیدگاه معماری
- اقدام مناسب در مقابل خزش در قیاس با تیرچه های عادی.
- بکارگیری چندین مرتبه از قالب ها و جدا شدن راحت بتن از آن از دیگر مزایای سقف تیرچه درجا می باشد.
- در اجرای این نوع تیرچه بدین علت که ساخت تیرچه و بلوک در کارخانه انجام می گیرد از نیروی کار کمتری بهره برده می شود.
- نصب راحت بدون احتیاج به جرثقیل به دلیل وزن کم تیرچه ها
- شامل استقامت مناسب سقف در مقابل نیرو های افقی چون باد و زلزله
- عایق خوب صدا و گرما
- به علت استفاده کم از فولاد خیلی اقتصادی و ارزان است.
معرفی معایب سقف تیرچه درجا
سقف تیرچه درجا مانند سایر سقف ها شامل معایبی است که در زیر آنها را نام خواهیم برد:
- بکارگیری قالب های مخصوص این سقف که چنانچه این قالب ها یافت نشوند، نمی توان آن را اجرا کرد.
- به علت حساسیت در واقع گیری درست قالب ها، به کارگران متخصص نیاز است.
- اگرچه این نوع سقف برای دهانه های طویل کارایی دارند اما بایستی بدانید که با بالا رفتن دهانه، ارتفاع سقف هم افزایش می یابد. در این صورت امکان دارد در یک ناحیه مطابق قوانین شهرداری، مجوز داشتن این ارتفاع برای ساختمان سازی را نداشته باشید. بنابراین ناچاریم تعداد طبقات را کاهش دهیم.
- تیرچه درجا خود به تنهایی عایق صوتی مناسبی نیست بدین جهت بایستی سقف کاذب یا کناف بکار برد که این اقدام باعث بالا رفتن هزینه ها می شود.
- این سقف برای حالاتی که سقف شیب دار است اصلا مناسب نیست.
تیرچه درجا برای چه مکان هایی مناسب است؟
همواره حداکثر کارایی سقف تیرچه درجا در تولید سقف هایی با دهانه بیشتر از ۱۲ متر می باشد. این سقف کاربردی بهترین گزینه جهت ساخت و ساز هایی است که به عایق صدا و لرزش نیاز دارند. این سقف را همواره در فرودگاه ها، نمایشگاه ها، سالن های اجتماعات، ایستگاه های مترو و… بکار می برند. این سقف گزینه مناسبی برای منازلی با سقف های بلند می باشد.
