کشور ایران دارای مناطق مختلف، با اقلیم های متفاوت می باشد. هر گوشه ایران دارای آب و هوای مخصوص خود است که برای انجام کارهای عمرانی در این مناطق، بایست از تدابیر لازم و متناسب با شرایط اقلیمی محیط، بهره برد. به همین منظور، باید به عوامل موثر بر انتخاب مصالح تیغه چینی در اقلیم گرم و مرطوب توجه داشت. در صورتی که از مصالح مناسب منطقه برای ساخت سازه استفاده نشود، علاوه بر کاهش عمر پروژه، هزینه های بهره برداری پروژه در طول زمان نیز افزایش یابد. یکی از بهترین مصالح ساختمانی که امروزه آزمایش خود را در مناطق مختلف پس داده است، بلوک سبک می باشد. این محصول در مناطق شمالی و جنوبی ایران، که دارای اقلیم گرم و مرطوب میباشد، بسیار مناسب بوده و سالیان سال است که در رده نخست مصالح ساختمانی این مناطق قرار گرفته است.
انتخاب مصالح مناسب با اقلیم گرم و مرطوب
مناطق شمالی ایران، دارای آب و هوای گرم و مرطوب با بادهای خنک و بارش باران فراوان است، در حالی که مناطق جنوبی ایران به دلیل نزدیکی به خط استوا دارای آب و هوای گرم و مرطوب به همراه تابش شدید نور خورشید، گرمای هوا و وزش بادهای گرم و خشک می باشد.
استفاده از بلوک سبک در ساخت ساختمان، در این دو منطقه و کاهش چالش های آب و هوایی برای ساکنان این مناطق، به دو گونه ی متفاوت انجام می گیرد که در پارت سوم حول این نکته بحث می شود.
کپک زدن دیوارهای آجری در مناطق مرطوب
از جمله مشکلاتی که آب و هوای گرم و مرطوب، برای ساکنان این منطقه و سازه ها، در طول زمان ایجاد می کند، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- استفاده از مصالح نفوذپذیر، در مناطق مرطوب و پرباران، مشکلات ظاهری بسیاری برای تیغه های بیرونی سازه ایجاد می کند. که از بین بردن نما و زیبایی ساختمان، از جمله واضح ترین مشکلاتی است که استفاده از مصالح نامناسب در اقلیم گرم و مرطوب برای دیوارها ایجاد می کند.
- مورد دیگر رشد قارچ و کپک در دیوارهای این مناطق است. استفاده از انواع بلوک سیمانی که از بتن، مناسب ترین ماده در مناطق مرطوب، ساخته شده است، این دست مشکلات را به مراتب کاهش می دهد.
- اگر از مصالح تاثیر پذیر از رطوبت، در تیغه چینی ساختمان های این منطقه استفاده شود، بیماری های جسمانی ساکنان این ساختمان ها را نیز افزایش می دهد. بیماری هایی نظیر، رماتیسم، مشکلات مفصلی، مشکلات ریوی و پوستی، همچنین سرماخوردگی های مکرر، از جمله مشکلاتی است که در اثر نمور بودن مداوم محل زندگی افراد این مناطق، برایشان ایجاد می شود. در حالی که استفاده از بلوک سبک سیمانی، که مانع از نفوذ رطوبت به دل این ماده می شود، مشکلات حین ساخت و ثانویه سازه را به مراتب کاهش می دهد.
- مورد دیگر اختلاف دما است که در لایه های سطحی دیوار و فضای داخلی سازه صورت می گیرد. وقتی رطوبت به تیغه نفوذ می کند، حرارت سطح دیوار کاهش یافته و باعث تعریق سطح دیوار می گردد و این امر، باعث افزایش اتلاف انرژی ساختمان شده که موجبات نارضایتی ساکنان را فراهم می آورد.
- در صورت افزایش رطوبت، میزان نمک موجود در مصالح، در آب حاصل از رطوبت هوا حل شده و خود را به صورت شوره و سفیدک سطح تیغه نشان می دهد. به دلیل آزمایشاتی که روی سیمان یا بتن مصرفی در بلوک سبک که مخصوص مناطق مرطوب ساخته می شود، مقاومت بلوک سبک در برابر رطوبت افزایش یافته و تمامی مشکلات فوق را به صفر رسانده و میزان رضایت کاربران سازه را افزایش می دهد.
تفاوت فرمول ساخت بلوک در مناطق مختلف آب و هوایی
یکی از بهترین موادی که با تفاوت فرمول ساخت شان قابلیت استفاده در مناطق مختلف آب و هوایی را دارند، بلوک های پیش ساخته بتنی یا سیمانی هستند. مصالح بتنی از جمله رایج ترین و محبوب ترین، مصالحی هستند که امروزه در شرایط مختلف، برای پروژه های عمرانی استفاده می شوند. از آنجایی که انواع بلوک سیمانی سنگین با استفاده از طرح اختلاط بتن سبک، با فرمول های مختلف ساخته می شوند، با استفاده از مواد های افزودنی متفاوت، قابلیت تغییر ساختار برای مقاوم شدن در برابر مواد خورنده، رطوبت بالا و گرما و سرمای سخت را دارا می باشند.
عدم استفاده از مواد بتنی مرغوب یا بلوک استاندارد در شرایط اقلیمی خاص، و استفاده از آجر یا مصالح معمولی، باعث نفوذ رطوبت یا آب باران در طول زمان، به عمق مصالح شده که این امر میزان استحکام سازه در طول بهره برداری را، کاهش داده و در برخی موارد خود به خود بدون تهدید بلایای طبیعی نظیر زلزله، موجبات تخریب سازه را فراهم می آورد.
تاثیر تخلخل و مواد حباب ساز در ساخت بتن بلوک های سبک
همانطور که می دانید، مواد تشکیل دهنده بعضی از انواع بلوک سبک، سیمان، سنگدانه های سبک نظیر ماسه شسته، آب و مواد افزودنی می باشد. در اثر ترکیب این مواد با هم، حفره ها و فضاهای کوچکی از هوا، در بین مواد درون ملات ایجاد می شود که موجب تخلخل این ماده در اثر خشک شدن می گردد. تخلخل بتن، باعث نفوذ اکثر مواد مضر، نظیر مواد شیمیایی موجود در هوا یا باران های اسیدی و رطوبت موجود در هوا در مناطق گرم و مرطوب، به داخل بتن می شود، که این امر در کاهش مقاومت سازه به مرور زمان تاثیر بسزایی دارد.
برای رفع این مشکل و جلوگیری از نفوذ مواد خارجی به داخل بتن، یا قطعات پیش ساخته نظیر بلوک سبک سیمانی، از مواد افزودنی برای ایجاد عایق رطوبتی در بتن، استفاده می شود که بتن را غیر قابل نفوذ یا به اصطلاح آب بندی می کند.
برای ایجاد سد در برابر رطوبت و جلوگیری از نفوذ آن در تخلخل بتن، ذرات کریستالی را در مراحل اولیه ساخت به آن اضافه می کنند، که این ذرات با ایجاد خاصیت روان کنندگی در ملات، باعث افزایش تراکم بتن شده و آنرا در برابر نفوذ عوامل خارجی ایمن می کند. این ذرات و مواد حباب ساز، باعث پر شدن قسمت های خالی بین دانه ها شده و اینگونه است که عمق بلوک یا قطعه، در برابر نفوذ عوامل تخریب کننده ، سولفات ها و رطوبت محافظت میشود.
در هنگام خرید بلوک سبک، باید به استاندارد بودن آن و تهیه ی آن از مراکز معتبر دقت نمود، (که برای تشخیص تفاوت های بلوک سبک استاندارد و غیر استاندارد، کافی است از اصول کلی و جامع آن آگاه باشید) علت این امر، ضریب جمع شدگی بلوک در طی عمل آوری آن میباشد که لازم به ذکر است، بلوکها باید دارای ضریب جمع شدگی کمتر از شصت و پنج صدم درصد باشند تا در برابر تابش خورشید رطوبت درون آن بیش از اندازه خشک نشده و دچار ترک در عمق بلوک نگردد. در صورتی که میزان جمع شدگی بلوک بیش از این مقدار باشد، موجبات ترک های عرضی یا طولی را در دل بلوک فراهم می آورد. در این مواقع هر چند بلوک سبک با مواد مناسب ساخته شده باشد، اگر در طول زمان دچار ترک گردد، شمارش معکوس تخریب سازه به صدا در می آید.
انتخاب بلوک سبک با ابعاد مناسب برای کاربری های مختلف
بلوک سبک استاندارد سیمانی در ابعاد متنوع و جداره های متفاوت تولید می شود که برای تیغه چینی های داخلی و خارجی ساختمان مورد استفاده قرار می گیرد. بسته به محل کاربرد آن، از بلوک دو جداره، سه جداره یا چهار جداره استفاده می گردد. علت استفاده از جداره های بیش از دو عدد در ساخت بلوک، عایق شدن بلوک در قسمت های خارجی سازه میباشد. بلوک های سیمانی به دلیل عرض مختلف و تعداد سوراخ هایی که در عرض خود دارند، هوا را در خود محبوس کرده و به همین علت، صدا و حرارت را از خود عبور نمی دهد.
از بلوک سبک چند جداره برای تیغه چینی بین واحد های آپارتمانی و دیوارهای خارجی ساختمان و دیوارهای دستگاه پله و آسانسور به جای استفاده از لایه های عایق ثانویه، که باعث افزایش هزینه های مصرفی سازه میگردد، استفاده میشود.
از جمله عوامل مهم و تاثیرگذار در انتخاب عرض و ابعاد بلوک در ساخت دیوارهای فضا، اقلیم منطقه و اختلاف دمای شبانه روز در محیط میباشد.
از آنجایی که رطوبت در مناطق شرجی و مرطوب اشباع بوده و مانع از تغییرات دمایی در طول شبانه روز میگردد، اکثر منازل این مناطق ویلایی و باز ساخته میشود.
عوامل تاثیرگذار در انتخاب مصالح در مناطق مرطوب
- در مناطق شمالی که ساختمان ها ویلایی و باز ساخته می شود، به دلیل وزش باد و متعادل بودن هوا در شب و روز، استفاده از بلوک با ظرفیت حرارتی بالا نیاز نیست و میتوان برای جلوگیری از حبس هوا در داخل منزل و اجازه ی ورود و خروج هوا از بیرون به داخل فضا، از بلوک های با جداره کم، برای تیغه چینی دیوارهای پیرامونی استفاده کرد.
- در مناطق جنوبی که دارای هوای شرجی هستند، به دلیل تابش مستقیم نور خورشید و گرمای بالای هوا در شب و روز، بهتر است برای آرامش خاطر ساکنان، و محبوس شدن هوای خنک تولید شده توسط وسایل سرمایشی در محیط داخل منزل، از بلوک سبک چند جداره با ظرفیت حرارتی بالا استفاده شود.
- انتخاب بلوک غیر قابل نفوذ در برابر رطوبت، در مناطق شمالی و جنوبی بسیار مهم است زیرا در غیر اینصورت، مصالح رو به فرسایش می گذارد.
- بارش زیاد باران از جمله عوامل تاثیر گذار در انتخاب مصالح مناسب در این مناطق است. و به دلیل وزش شدید باد در شمال، قسمت هایی از ساختمان که در برابر این زوایا قرار دارد، بدون پنجره و مقاوم تر ساخته می شود.
اصول تیغه چینی با بلوک و میزان پرتی کار و دستمزد کارگران
به طور کلی در بین استفاده از آجر برای تیغه چینی، یا استفاده از بلوک سبک برای ساخت دیوار، تفاوت بسیار زیادی در سرعت پیشرفت پروژه و هزینه تمام شده آن، همچنین دستمزد کارگران وجود دارد. استفاده از بلوک سبک در ساخت و پیشبرد پروژه، بسیاری از مشکلات سازه را کاهش می دهد که در ادامه حول این موارد بحث می گردد.
۱- سرعت در ساخت
در میان دسته های مصالح ساختمانی، آجر سرعت پیشبرد پروژه را به مراتب کاهش داده و در نقطه مقابل، انواع بلوک سبک سرعت را افزایش می دهند. در میان بلوک ها، بلوک سیمانی به میزان بیشتری نسبت به بلوک سفالی، قادر به دادن سرعت و کیفیت به کار میباشد. از لحاظ کیفی سطح تمام شده ی دیواری که با بلوک سیمانی چیده شده است، به مراتب صاف تر از سطحی است که با بلوک سفالی و آجر چیده شده است. در نتیجه، برای ایجاد سطح صاف بر روی بلوک سیمانی از گچ کمتری استفاده می شود که این میزان، در بلوک سفالی به مراتب بیشتر شده که هزینه پروژه را افزایش می دهد.
۲- وزن سازه
مورد دیگر وزن سازه است. به دلیل واقع بودن کشور ایران بر روی گسل های مختلف و کمربند زلزله، زمین لرزه های کوچک و بزرگ ساختمان های مسکونی را تهدید می کند که هر چه وزن ساختمان کمتر باشد، خرابی و تلفات جانی بعد از آن به مراتب کمتر می گردد و هر چه سازه با مصالح سنگین نظیر آجر، سنگین تر چیده شده باشد، عمق فاجعه بیشتر خواهد شد. پس به طور کلی استفاده از بلوک سبک سیمانی علی رغم، غیرباربر بودن، علاوه بر اینکه مقاومت تیغه را در برابر ضربه های احتمالی بالا میبرد، اطمینان بیشتری در برابر زمین لرزه ها، به ساکنان سازه می بخشد، و با سبک سازی و کاهش بار مرده، هزینه ی طراحی پروژه را نیز کاهش می دهد.
۳- تعداد بلوک بکار رفته در سازه
با توجه به ابعاد بزرگتری که بلوک ها نسبت به آجر دارند، تعداد بلوک کمتری در تیغه چینی های داخلی و خارجی ساختمان استفاده می شود، که این امر خود، تاثیر به سزایی در هزینه تمام شده ی سازه دارد. مواد به کار رفته در ساخت بلوک سبک، در ایران به میزان زیاد در دسترس است که همین امر در قیمت بلوک سیمانی اثر داشته و جز مصالح فراوان در ایران محسوب می گردد. با توجه به مواردی که در بالا ذکر شد، بلوک سیمانی یا بتنی به دلیل مقاومت بالایی که در برابر آب و هوای هر منطقه دارد، بهتر است از میان تمام بلوک ها، از این نوع بلوک با قیمت مناسب، نسبت به سایر آن ها استفاده شود.
۴- مقاومت
شاید عده ای با خود بیندیشند، در هزینه اولیه انتخاب مصالح صرفه جویی کرده و در نهایت با اندود کردن سطوح دیوار ، تیغه ها را در برابر رطوبت و آب و هوای منطقه ایمن کنند. این کار اگرچه در ابتدای بهره برداری از سازه، نتیجه دهد، اما با گذشت زمان، علاوه بر نیاز به تجدید اندود و افزایش خستگی برای نگهداری سازه در فواصل کوتاه زمانی، موجب افزایش هزینه های ثانویه ساختمان و بودجه¬ی کارفرما نیز میگردد که در نهایت فرسایش زود هنگام دیوارها را نتیجه می دهد. حتی بلوک سیمانی، بلوک لیکا و هبلکس که جز بلوک های مقاوم و سبک شناخته می شوند نیز، برای مناطق گرم و مرطوب استفاده نمی شوند زیرا رویش قارچ در دل این بلوک ها، و نفوذ رطوبت به عمق آن، امکانپذیر می باشد.
پس با خرید بلوک استاندارد برای بالا بردن دیوارهای پروژه تان، میتوانید، علاوه بر صرفه جویی در بسیاری از زمینه ها، از استحکام سازه در برابر شرایط بیرونی و اقلیمی منطقه تان مطمئن گردید.
مزیت های تیغه چینی با مصالح پیش ساخته و سبک در مناطق گرم و مرطوب
به دلیل سهولت در ساخت مصالح پیش ساخته، میزان استفاده از آن در ساخت و ساز و پروژه های عمرانی بسیار افزایش یافته است. به طور کلی به مصالحی لفظ پیش ساخته اطلاق می شود که، در محلی دور از محل پروژه یعنی کارگاه مخصوص ساخته و به صورت آماده به محل آورده شده و به آسانی و سرعت بالا، مورد استفاده قرار میگیرد. بلوک سبک نیز، جز دسته مصالح پیش ساخته قرار می گیرد، زیرا بتن مورد نیاز برای شرایط اقلیمی خاص، از قبل در کارگاه ساخت این قطعات، با فرمول مخصوص ساخته و نگهداری از آن به درستی در طی زمان لازم صورت میگیرد، سپس، از بلوک آماده شده، در ساخت سازه در محل، استفاده میگردد.
لازم به ذکر است، استفاده از این مصالح، گزینه پیشنهادی اکثر پیمانکاران و تولیدکنندگان برای مناطق گرم و مرطوب که دارای بارش فراوان هست، می باشد.
بلوک های سبک برای چه ساختمان هایی مناسب هستند ؟ این مقاله به شما کمک می کند تا با توجه به کاربری ساختمانی که قصد ساخت آن را دارید، آگاه شوید که آیا بلوک سبک برای شما کارایی دارد و استفاده از آن اصولی هست یا خیر؟
مزایای مصالح پیش ساخته
- اگر پروژه ای قرار است در مناطق اقلیمی مرطوب بنا شود، دو عامل مهم، بارش باران شدید و تابش مستقیم خورشید و گرمای بیش از اندازه ی هوا را باید در روند پیشرفت پروژه مد نظر قرار داد. استفاده از مصالح پیش ساخته¬ی مقاوم در برابر رطوبت، که نیاز به عمل آوری در محل ندارند، باعث افزایش سرعت پیشرفت پروژه می شود. در صورتی که، استفاده از مصالح سنتی، باعث خوابیدن پروژه در برخی از فصول و عقب افتادن زمان بندی مراحل ساخت، همچنین افزایش هزینه تمام شده پروژه، می گردد.
- برای تولید بلوک سبک یا سایر قطعات، در محل کارگاه، انرژی و وقت زیادی صرف می شود تا مطابق آیین نامه و استانداردهای مصوب تولید گردد. در نتیجه این امر باعث به وجود آمدن مصالحی می شود که سازگاری بسیاری با محیط زیست در بلند مدت و کوتاه مدت دارند. در محل، زباله ساختمانی تولید نشده و از جهتی دیگر، این قطعات در برابر رطوبت، باران، صوت و حرارت، عایق های مناسبی می باشند.
- به دلیل سبک بودن آنها و شرایط نصب آسان شان، خطای انسانی کاهش و امنیت کارگران همچنین ایمنی سازه افزایش می یابد. تهیه مصالح پیش ساخته از شرکت های تولیدی، باعث ضمانت ارسال کالا و سالم ماندن مصالح در طی حمل و نقل میشود که این امر پرتی کار و هزینه های اضافی پروژه را پایین می آورد.
مطالب مرتبط:
مقاله هوشمند سازی ساختمان به شما در آشنایی با خانه ای هوشمند و مجهز به آخرین تکنولوژی های روز دنیا، کمک خواهد کرد.
