پس از پایان ساخت بنا، مالک باید درخواست صدور گواهی پایان کار ساختمان را به شهرداری ارائه دهد تا با انتقال رسمی سند، مورد تایید قرار گیرد. گواهی پایان کار ساختمان، تضمین میکند که ساختمان به موجب قوانین فنی و شهرسازی، و با تایید شهرداری و سازمان نظام مهندسی، احداث شده است. در این مقاله، به بررسی تعاریف کامل گواهی پایان کار ساختمان و شرط جدید صدور پایان کار ساختمان خواهیم پرداخت.
پایان کار ساختمان چیست؟
گواهی پایان کار ساختمان، به عنوان یکی از مهمترین اسناد رسمی در زمینه ساختمان، به صورت نهایی تایید میکند که ساختمان مورد نظر با تمامی قوانین و مقررات مربوط به ساختوساز در شهرداری مطابقت دارد و آماده استفاده است. این گواهی به عنوان یک مدرک رسمی، توسط مهندسان معمار، عمران و سایر تخصصهای مرتبط با ساختمان، که در مراحل مختلف طراحی، ساخت و نگهداری ساختمان درگیر بودهاند، صادر میشود.
در این گواهی، اطلاعات مختلفی از جمله نوع کاربری ساختمان، نوع مواد ساختمانی، مشخصات فنی و مهندسی ساختمان، مشخصات موقعیت مکانی و سایر اطلاعات مربوط به ساختمان درج میشود. در واقع، این گواهی نشان میدهد که ساختمان به صورت قانونی و با رعایت کامل قوانین و مقررات ساخت و ساز، ساخته شده است و میتواند برای استفاده بهینه و ایمن از آن استفاده شود.
اهمیت گواهی پایان کار ساختمان
گواهی پایان کار ساختمان یک سند رسمی است که نشان میدهد که ساختمان ساخته شده به طور کامل از نظر سازهای، الکتریکی، مکانیکی، پایههای داخلی و خارجی و سایر نواقص ساختمانی بررسی و تایید شده است و قابل استفاده است. این گواهی برای همه ساختمانها از جمله ساختمانهای مسکونی، تجاری و صنعتی الزامی است.
داشتن گواهی پایان کار ساختمان به معنای این است که ساختمان برای استفاده در شرایط عادی آماده است و احتمال خطراتی که به دلیل نواقص ساختاری وجود دارد به حداقل رسیده است. بنابراین، این گواهی بسیار اهمیت دارد و به عنوان یک شاخص مهم در ارزیابی کیفیت ساختمان مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین، داشتن گواهی پایان کار ساختمان برای مالکان ساختمانها به عنوان یک سند رسمی که نشان میدهد که ساختمان به طور کامل ساخته شده است و قابل استفاده است، اهمیت بسیاری دارد.
شرایط جدید اخذ پایان کار ساختمان
هیات وزیران تصویب کردهاند که گواهینامه پایان کار ساختمان، فقط به مواردی که مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان را رعایت میکنند، تعلق خواهد گرفت. با توجه به توضیحات کارشناسان، رعایت مفاد مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان، از جمله عایقکاری اجزای مختلف ساختمان، میتواند باعث افزایش ۵درصدی هزینههای ساختوساز گردد، اما این اقدام با توجه به آمارها، میتواند منجر به کاهش مصرف انرژی تا ۴۰درصد شود.
مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان چیست
مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان، یکی از مباحث مهم در حوزه ساختوساز در ایران است. این مبحث در واقع شامل الزامات و مقرراتی است که برای ساختمانهای مسکونی و تجاری در کشور تعیین شدهاند. هدف اصلی از تدوین این مقررات، ارتقای کیفیت ساختمانها و تضمین ایمنی ساکنین و کاربران آنها است.
در مبحث ۱۹، مقرراتی در خصوص طراحی، ساخت و نصب سیستمهای مختلف ساختمانی، ایمنی، بهداشت، حریق و … تعریف شدهاند. به عنوان مثال، در این مبحث الزاماتی در خصوص سیستمهای برقی، گازی، آب و فاضلاب، سیستمهای حریق، طراحی و نصب پلهها و آسانسورها، نورپردازی، گرمایش و سرمایش و … تعیین شده است.
در کل، رعایت مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان برای همه ساختمانهای مسکونی و تجاری، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، زیرا این اقدام بهبود کیفیت ساختمانها و ایجاد محیطی ایمن و سالم برای ساکنین و کاربران آنها را به همراه دارد.
هیات وزیران با توجه به طولانی بودن فرایند ساختوساز که حدود یکونیم تا دو سال زمان میبرد، مصوبه خود در خصوص ارائه گواهینامه پایان کار ساختمانهای جدید با رعایت مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان را از ابتدای سال ۱۴۰۲، به اجرا در خواهد آورد. بر اساس این مصوبه، تمام ساختمانهای در دست ساخت که پیشرفت آنها کمتر از ۳۰درصد است و همچنین ساختمانهایی که از این پس عملیات احداث آنها شروع خواهد شد، موظف به رعایت مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان خواهند بود.
به این ترتیب، تمام واحدهای مسکونی که در طرح ساخت ۴میلیون مسکن در ۴سال قرار دارند، ملزم به رعایت این مقررات خواهند بود و هزینههای آنها از همین الان نیز، یکونیم درصد افزایش خواهد داشت. این مصوبه، با استناد به اصل ۱۳۸ قانون اساسی جمهوری اسلامی، به پیشنهاد مشترک وزارتخانههای راه و شهرسازی، نفت، نیرو و سازمان برنامه و بودجه کشور در روز ۱۹ آبان ماه سال ۱۴۰۰ تصویب شده است.
در سال ۱۴۰۲، تصویبنامهای صادر شده است که در آن صدور گواهینامه پایان کار ساختمانهای جدید به رعایت مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان و صرفهجویی در مصرف انرژی وابسته است. برای رعایت این مبحث، باید در فرآیند ساخت مواردی از جمله عایقکاری دیوارهای خارجی، نصب پنجرههای دوجداره با قابهای فلزی ترمالبریک، عایقکاری کانالهای هوارسانی و لولههای تاسیسات، نصب سیستمهای کنترل کننده موضعی و مرکزی هوشمند با سنسور اندازهگیری دمای هوای محیط در ساختمانها رعایت شود.
هیئت وزیران اعلام کرد که اجرای مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان در واحدهای مسکونی کشور باید به دقت رسیدگی شود. در سال ۱۳۸۴، وزارت مسکن و شهرسازی مسئولیت نظارت بر اجرای مقررات ملی ساختمان، به ویژه مبحث ۱۹ را به عهده گرفت. در این بخش از مقررات، وزارتخانه مسئولیت اعلام هرگونه تخلف از قوانین به مراجع ذیصلاح اعم از سازمان نظام مهندسی ساختمان و سازمان صدور پروانه ساختمان را برعهده دارد. در صورتی که تخلفی مشاهده شود، این وزارتخانه میتواند این موضوع را از مراجع قانونی و در صورت لزوم از مراجع قضایی پیگیری نماید تا تا رفع تخلف صورت گیرد.
در طول ۱۶ سال گذشته، این مسأله نادیده گرفته شده و مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان تبدیل به یک قانون فرمایشی شده است. مدیر پروژه ملی بهینهسازی انرژی و محیطزیست در ساختمان با اشاره به این نکته که مصرف انرژی در ایران بسیار بالاست، اظهار کرد که شاخصهای مصرف انرژی در ساختمان در مقایسه با استاندارد جهانی حدود ۲.۵ تا ۳ برابر بیشتر است و در برخی موارد ممکن است به ۵برابر و بیشتر نیز برسد.
جمعبندی
گواهی پایان کار ساختمان در مواردی مانند انتقال مالکیت یا بهرهبرداری ساختمان، درخواست برقراری ارتباطات، درخواست تعیین تکلیف مالکیت، و یا درخواست تغییر کاربری ساختمان، ضروری است. بدون این گواهی، ممکن است مالکیت ساختمان به شکل رسمی تأیید نشود یا مشکلاتی برای مالکان در آینده پیش آید.
به عنوان یک مدرک رسمی، گواهی پایان کار ساختمان نشان دهنده رعایت مقررات و استانداردهای ایمنی و بهداشتی در ساخت و ساز ساختمان است و اهمیت آن در حفظ سلامت و امنیت ساکنین ساختمان، افزایش اعتماد عمومی و ارزش گذاری به صورت رسمی بر ساختمان و جلب اعتماد مالکان و خریداران آن، قابل توجه است.