انواع نمای ساختمان با امکانات فوق‌العاده متنوعی که از نظر مصالح در اختیار دارد در انواع و سبک‌های مختلفی اجرا می‌شود و مهم‌ترین دلیل تنوع بخشی به ظاهر شهرها و مناطق مسکونی هم به شمار می‌آید. این عنصر بیرونی ساختمان در معرض دیدترین قسمت هر سازه مسکونی، تجاری و یا صنعتی است و به همین علت به متناسب بودن ترکیب و ظاهر آن با نوع کاربری ساختمان توجه زیادی می‌شود.
از ظاهر خشن و مصالحی که در ایجاد این ظاهر تأثیرگذار هستند به‌طور محدودتری برای ساخت نمای ساختمان‌های مسکونی و تجاری استفاده می‌شود و بالعکس، برای نمای ساختمان‌های صنعتی تمرکز بر روی دوام مصالح و سازگاری آن با شرایط کاری است و مسئله زیبایی در اولویت‌های بعدی قرار دارد. تمامی این معیارهای کلی و جزئی مؤثر و الزاماتی که نمای هر نوع از ساختمان‌ها به اجراکنندگان سازه گوشزد می‌کند، نشان‌دهنده برقرار بودن یک نظام اصولی در ساخت نمای ساختمان است که بررسی جنبه‌های مختلف آن از دید علاقه‌مندان به این موضوع یا فعالان این حوزه خالی از لطف نخواهد بود.
تأثیر نمای ساختمان و اهمیت آن
در فرهنگ و سنت معماری سنتی ایرانی/اسلامی توجه به نمای ساختمان تنها معطوف به حفظ سادگی این عنصر خارجی بوده و بیشتر توان ساخت‌وساز و اقدامات تزئینی در قسمت‌ها درونی ساختمان‌ها صرف می‌شده است. تنها استثناها در این قاعده کلی مربوط به ساختمان‌های حکومتی، مساجد و مکان‌های مذهبی و همین‌طور ساختمان‌های مسکونی متعلق به بازرگانان و افراد متمول‌تر جامعه می‌شده است. از پس تاریخ این قاعده و رویکرد کلی که به نوعی به اهمیت و ارزش سنت ساده‌زیستی مذهبی اشاره داشته است، اگرچه آثار آن هنوز هم مشهود است، اما به‌طور اساسی دستخوش تغییر شده است و توجه به نمای ساختمان به اندازه تزئینات درونی ساختمان‌ها اهمیت پیدا کرده است.
این تغییر تا اندازه‌ای برآمده از الزامات روز جامعه است و تا اندازه بیشتری بر اثر تحول و پیشرفت در مصالح ساختمانی ایجاد شده است. اهمیت نمای ساختمان را می‌توان با نگاه به جایگاه آن چه در گذشته که در انحصار سازه‌های ساختمانی ارزشمند بوده و چه امروزه که به‌نوعی به دلیل نیاز فراگیر عمویت پیدا کرده است، متوجه شد، برای همین شرکت‌های تولیدکننده مصالح ساختمانی توجه ویژه‌ای به این بخش دارند و سعی می‌کنند تولیداتشان را هرچه بیشتر با الزامات این عنصر معماری هماهنگ کنند.
نمای خارجی ساختمان و الزامات کلی آن
تنوع در مصالح مناسب ساخت انواع نمای ساختمانی به‌قدری زیاد شده است که این روزها در کم‌تر کوچه و خیابانی ساختمان‌هایی را می‌توان یافت که از یک نوع مصالح ساخت نما و یا حداقل یک رنگ و یک مدل مصالح مشابه استفاده کرده باشند. این تنوع البته در برخی از مواقع موجب چند دستگی و ناهماهنگی ظاهر کلی شهرها و مناطق مسکونی از نظر بصری شده است، اما از جنبه دیگر امکانات بیشتری را در اختیار معماران و اجراکنندگان سازه‌ها قرار داده است.
در گذشته و در فرهنگ معماری ایرانی این مصالح تنها محدود به کاه‌گل، آجر، گچ‌بری و کاشی‌کاری می‌شده است، اما امروزه انواع مصالح از فلز و شیشه گرفته تا چوب و بتن اکسپوز و بلوک‌های مختلف قابل استفاده هستند و نسبت به مصالح قدیمی سرعت اجرای بالاتر، هزینه کم‌تر و دوام بیشتری دارند و به خوبی طبق این سه الزام اصلی ساخت نمای ساختمان عمل می‌کنند.
انواع نمای ساختمان و نحوه اجرای آن‌ها
انواع نمای ساختمان را بر اساس معیارهای مختلفی می‌توان طبقه‌بندی کرد که مهم‌ترین آن‌ها انواع نمای ساختمان بر اساس نوع مصالح و انواع نمای ساختمان بر اساس سازوکار اجرا است.
انواع نمای ساختمان بر اساس مصالح
تقریباً از همه نوع مصالحی که الزامات کلی و فنی ساخت نما را داشته باشد، در ساخت نما می‌توان استفاده کرد. برای مثال در معماری امروز مصالح زیر بیشترین استفاده را دارند:
نمای ساختمان آجری/سنگی/سرامیکی
در این نوع نمای ساختمان از مصالح مختلفی استفاده می‌شود اما به دلیل نحوه اجرای مشابه می‌توان آن‌ها را در یک دسته قرار داد. در این نوع نما تکه‌ها یا قطعه‌های هم‌شکل و یا ناهماهنگ (بسته به نوع طرح) به وسیله ملات‌های بتنی به دیواره خارجی ساختمان چسبانده می‌شوند و ظاهر بیرونی ساختمان به وسیله پوشش سرتاسری که توسط این قطعه‌های آجری، سنگی، سرامیکی و… ایجاد می‌شود، شکل می‌گیرد. نمای سنگ رومی، از پرطرفدارترین مدل‌های نمای ساختمان در این روزها، در این دسته قرار می‌گیرد.
نمای ساختمان آجری
در این نوع نمای ساختمان که از سنتی‌ترین و ارزان‌ترین نماهای ساختمانی در ایران و سراسر دنیا محسوب می‌شود، از آجر به‌عنوان مصالح اصلی ساخت دیواره‌ها و قسمت‌های بیرونی استفاده می‌شود و با تمیزکاری و پوشاندن درزها و فواصل آجرها با یک ملات پرکننده یک‌رنگ، نمای ساختمان شکل نهایی خودش را پیدا می‌کند.
پ‌ن:
مدل های دستگاه بلوک زنی برای ساختمان در بازار موجود است که براساس نیاز شما طراحی شده اند. پیشنهاد می کنیم درباره آن بیشتر بخوانید!
نمای ساختمانی سیمانی
این نوع نما بر پایه پوشش دادن قسمت‌های بیرونی ساختمان‌ها با انواع ملات سیمانی انجام می‌شود و از نظر اجرا ساده و ارزان است، همچنین می‌تواند با استفاده از مصالح به‌روزتری مانند میکروسِمِنت و استفاده از رنگ، جنبه‌های مدرن و زیبایی خیلی ایدئالی هم داشته باشد.
نمای ساختمانی بتن اکسپوز
بتن اکسپوز نوع پیشرفته‌تری از نماهای ساختمانی سیمانی است، با این تفاوت که در ساخت آن از تایل‌های از پیش ساخته شده بتنی و یا روش بتن‌ریزی درجا استفاده می‌شود و نوعی نمای خارجی مدرن محسوب می‌شود.
نمای ساختمانی فلزی
استفاده از فلز به‌عنوان یک نوع مصالح سبک و مقاوم در برابر عوامل طبیعی در ساخت نمای ساختمان متداول است. در اجرای این نوع نما از انواع تایل‌ها آلومینیومی، قطعات مشبک فلزی و… استفاده می‌شود و اجرای ساده‌ای دارد، اما ممکن است هزینه‌ها را بالا ببرد.
انواع نمای ساختمان بر اساس سازوکار اجرا
نمای سبک ساختمان
به نمایی که غیر باربر است و مصالح اصلی آن به دیوارها و سازه اصلی ساختمان‌ها بچسبد، نما ساختمان سبک گفته می‌شود؛ مانند نماهای سنگ، سرامیک و…
مطالب مرتبط:
انواع بلوک سیمانی بر اساس وزن آن دسته بندی شده است که هر کدام دارای کاربرد و ویژگی های خاص خود می باشد. درباره آن بیشتر بخوانید!
نمای سنگین ساختمان
در این نوع نما از مصالح سنگین‌تری مانند انواع بلوک سیمانی، آجر و… استفاده می‌شود و تفاوت آن با نمای سبک در باربر بودن این عناصر ساختمانی است و برای همین مصالح سنگین در ساخت آن‌ها توجیه بیشتری دارد. نماهای آجری سنتی یک نمونه از این نوع نمای ساختمانی است.
نمای پیش‌ساخته ساختمان
اجرای نما ساختمان به وسیله تایل‌های از پیش ساخته شده مانند بتن اکسپوز، فلز، شیشه و… در این دسته قرار می‌گیرند و مشخصه اصلی این سازوکار اجرای سریع آن است.
نمای عایق ساختمان
محافظت سازه در برابر عواملی مانند رطوبت، سروصدا، دما، گردوغبار و… ممکن است در ساخت نماهای برخی از ساختمان‌ها در نظر گرفته شود. این نوع نما معمولاً در تلفیق با شیوه نمای سنگین ساختمان اجرا می‌شود و به‌صورت یک لایه ماده مؤثره عایق (پشم سنگ، پشم شیشه، پلی استایرن و…) در میان مصالح سنگین ساختمانی ساخته می‌شود و یا در آن از مصالح با خاصیت عایق مناسب مانند انواع بلوک سبک استفاده می‌شود.
