بتن ریزی در هوای سرد، مشکلات و چالش های زیادی دارد. اگر بتن در هوای سرد، محافظت نشود، هیدراتاسیون و عمل خشک شدن آب موجود در بتن، ناگهان متوقف شده و مشکلاتی را فراهم می کند. احتمالا تا به حال، پروژه های ساخت و ساز و ساختمان های درحال ساخت را دیده باشید که در فصل سرد و در دمای پایین، همچنان، ساخته می شوند و مشکل خاصی هم برای بتن ریزی این پروژه ها، پیش نمی آید. اما در مقابل، پروژه هایی هم وجود دارند که در فصل سرد سال، در هنگام بتن ریزی، دچار مشکل می شوند و باید برای آن ها، فکری اندیشید.
مهندسان حرفه ای و پیمانکاران با تجربه، سعی می کنند در زمستان شرایطی را فراهم کنند تا بتن ریزی با مشکلی مواجه نشود. ما در این مقاله قصد داریم تا در مورد بتن ریزی در هوای سرد و راه های جلوگیری از یخ زدگی بتن را بررسی کنیم. به همین منظور، چند پرسش کلیدی و مهم در این زمینه مطرح کرده ایم که در ادامه، به پاسخ آن ها می پردازیم:
- حداقل دمای بتن در زمستان چقدر باید باشد؟
- چه روش ها و اقداماتی برای جلوگیری از یخ زدگی ملات در زمستان و هوای سرد، وجود دارد؟
- ضد یخ بتن چیست و چه کاربردی دارد؟
- مزایای استفاده از مواد افزودنی بتن در فصل سرد، چیست؟
بیشتر بخوانید: بلوک استخری
بتن ریزی در زمستان و دمای مناسب برای بتن ریزی
حداقل دمایی که برای بتن ریزی در زمستان نیاز است، باید به گونه ای باشد که نه باعث خشک شدن سریع بتن شود و نه باعث دیر خشک شدن آن شود. در هر دو صورت، بتن مورد نظر، مقاومت الی خود را نداشته و استحکام کمی دارد.
بتن ریزی ، نوعی واکنش شیمیایی بین سیمان پرتلند و آب است. وقتی بین این دو ماده، واکنش شیمیایی برقرار می شود، اصطلاحا، هیدراتاسیون رخ می دهد. هیدراتاسیون، نوعی پیوند و جوش خوردگی بین مولکول های آب و سیمان پرتلند است که در اثر تبخیر آب، پدید می آید.
اگر آب موجود در این مخلوط، خیلی دیر خشک شود، سرعت هیدراتاسیون کاهش می باید و ساختار منظم و مستحکمی در کریستال های موجود در این مخلوط، پدید می آید. اما در صورتی که سرعت هیدراتاسیون زیاد شود، این ساختار کریستالی با نامنظمی بیشتری تشکیل می شود که استحکام بتن را پایین می آورد.
حالا اگر در اثر هوای سرد، اقدام به بتن ریزی کنید، باید اقداماتی را فراهم کنید که بتن با سرعت کم خشک شود اما یخ نزند. در صورتی که بتن ریزی شما دچار یخ زدگی شود، عملیات هیدراتاسیون، به طور ناگهانی قطع می شود و پیوندهای کریستالی مستحکم، ایجاد نمی شوند. این بتن، ب فایده است و اصلا استحکام لازم را ندارد.
پیشنهاد میکنیم مقاله بلوک لیکا چیست را نیز مطالعه نمایید.
اگر در فصل سرد سال، متوسط دمای هوا به مدت ۳ روز متوالی ۵ درجه سانتیگراد و کمتر باشد، و یا بیشتر از نصف روز، از ۱۰ درجه سانتیگراد کمتر باشد، بتن ریزی مجاز نیست ولی اگر هم انجام شود، باید اقداماتی کرد که از یخ زدن آن، جلوگیری شود. پر واضح است که حداقل دمای بتن در زمستان باید بالای ۵ درجه و ۱۰ درجه باشد.
جلوگیری از یخ زدن ملات
همیشه، پیشگیری بهتر از درمان است. اگر در فصل سرد سال اجباری به بتن ریزی نباشد، بهتر است تا مساعد شدن هوا، چند روزی را دست نگه داشت. اما در شرایطی که به هر دلیلی این اتفاق رخ ندهد، باید اقدامات اساسی برای حفاظت از بتن، انجام شود.
در فصل سرد زمستان و به هنگام بتن ریزی و درست کردن ملات، باید سه اقدام اساسی کرد تا از یخ زدگی بتن، جلوگیری شود:
- حفاظت از بتن در مقابل یخ زدگی، در ساعت های اولیه بتن ریزی
- حفاظت از بتن برای اطمینان کافی از مقاومت مورد نظر
- حفاظت از بتن در مقابل شوک حرارتی و ترک خوردگی در پایان دوره محافظت
بیشتر بخوانید: قیمت اجاره بالابر ساختمانی
پیمانکار و مهندس حرفه ای، در پی ایجاد این شرایط است تا از یخ زدن ملات و بتن، جلوگیری کند. یکی دیگر از اقدامات مهم مهندسان در بتن ریزی به هنگام فصل سرد، این است که وقتی دمای هوا پایین است اما به حد انجامد و یخ زدگی نیست، قالب ها زود برداشته نشوند در غیر این صورت احتمال دارد که گوشه ها و فرورفتگی ها از بین بروند و بتن موجود در تیرها و صفحات معلق آنقدر ضعیف باشد که نتوانند وزن خود را تحمل کرده و فرو بریزند.
استفاده از آب گرم برای بتن ریزی و ساخت ملات، بسیار موثر است. همچنین می توان برای حفظ دمای بتن، از روش سنتی پتو پیچیدن استفاده کرد.
ضد یخ بتن چیست و چه کاربردی دارد؟
در فل زمستان، احتمال یخ زدن آب موجود در بتن، بسیار زیاد است. اگر دمای هوا به حد یخ زدگی رسیده باشد، بهتر است بتن ریزی انجام نشود اما در برخی از موارد به خاطر اصرارهای کارفرما و یا عقب افتادن پروژه، مهندس و پیمانکار، مجبور به انجام عملیات بتن ریزی می شوند. در چنین مواقعی، یخ زدن بتن، حتمی و امری اجتناب ناپذیر است. برای جلوگیری از این اتفاق، می توان از ضد یخ بتن، استفاده کرد.
ضد یخ بتن، ماده ای است که می توان در ترکیب آب و سیمان پرتلند ریخت تا به عنوان یک شتاب دهنده هیدراتاسیون، عمل کرده و از یخ زدن بتن، جلوگیری کند. ضد یخ بتن در واقع نوعی افزودنی بتن است که بر پایه نمکهای کلسیم اسیدهای معدنی هستند. این ترکیبات با مکانیسم افزایش غلظت یون کلسیم در بتن، باعث افزایش سرعت گیرش در بتن می شوند.
مزایای استفاده از مواد افزودنی بتن در فصول سرد
مزایای استفاده از مواد افزودنی بتن یا همان ضد یخ بتن در فصول سرد، بسیار زیاد است و می توان مهمترین آن را در چند مورد زیر، خلاصه کرد:
- زمان اولیه ای که بعد از بتن ریزی تا شروع خشک شدن و هیدراتاسیون طول می کشد، بسیار مهم است. استفاده از مواد افزودنی، از یخ زدن ملات و بتن در این لحظات، جلوگیری می کند.
- با افزودن ضد یخ بتن، از مقاومت مورد نظر می توان اطمینان حاصل کرد.
- محافظت دائمی از ساختار بتن
- با ضد یخ می توان تغییر دمای ناگهانی را کنترل کرد و از یخ زدگی و ترک بعد از آن، جلوگیری بعمل آورد.
